“Phát triển nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh, gắn với xây dựng và phát triển công nghiệp văn hóa, kinh tế di sản, kinh tế đêm, kinh tế đô thị” đã được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh xác định là một trong ba khâu đột phá trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030. Từ đây, tiếp tục khẳng định giá trị văn hóa là nguồn lực nội sinh, động lực cho sự phát triển nhanh, bền vững, góp phần đưa Quảng Ninh tự tin, vững vàng, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Từ nền tảng vững
Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh đã xác định: “Xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh gắn với thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền” là một trong ba khâu đột phá. Từ đây, Nghị quyết số 17-NQ/TU ngày 30/10/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững” được ban hành không chỉ là bước cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ mà còn nhằm tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh.
Vịnh Hạ Long là động lực chính cho phát triển du lịch Quảng Ninh, trong đó có du lịch văn hóa. Ảnh: Ban Quản lý Vịnh Hạ Long
Tỉnh đã đẩy mạnh hợp tác, liên kết vùng để bảo tồn, vừa phát huy bền vững giá trị văn hóa trên địa bàn tỉnh vừa góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Quảng Ninh. Toàn tỉnh hiện có 641 di tích, trong đó có 8 di tích quốc gia đặc biệt, 56 di tích quốc gia, 101 di tích cấp tỉnh cùng 362 di sản văn hóa phi vật thể. Trong 3 năm gần đây, Quảng Ninh đã đầu tư gần 3.000 tỷ đồng để tu bổ, tôn tạo hơn 120 di tích, trong đó có các công trình trọng điểm… Đặc biệt, tỉnh tiếp tục định vị, phát huy giá trị thương hiệu du lịch Quảng Ninh gắn với Di sản - Kỳ quan Thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, Di sản văn hóa thế giới Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc; từng bước phát huy giá trị thiên nhiên, văn hóa vùng vịnh Bái Tử Long, vùng biển đảo Vân Đồn - Cô Tô.
Công nghiệp văn hóa, kinh tế di sản bước đầu hình thành và phát triển một số sản phẩm du lịch, dịch vụ mới như các show diễn tiềm năng trên du thuyền và trong hang động như: “Vũ điệu biển khơi”, “Đi tìm dấu ngọc”; chuỗi sân khấu âm nhạc Thanh âm bên thông, Hát giữa Kỳ quan. Quảng Ninh trở thành điểm đến cho các sự kiện văn hóa - nghệ thuật tầm cỡ như: Liên hoan Xiếc quốc tế, lễ hội âm nhạc quốc tế; show diễn thời trang của các nhà thiết kế nổi tiếng trong và ngoài nước, show diễn của các nghệ sĩ V-POP hàng đầu Việt Nam như: Mỹ Tâm, Sơn Tùng M-TP… được du khách, đặc biệt là giới trẻ yêu thích.
Nhờ sự kết nối giữa bảo tồn và khai thác bền vững, giai đoạn 2020-2024, Quảng Ninh đón gần 60 triệu lượt khách, trong đó có 6,5 triệu khách quốc tế. Tổng thu từ hoạt động du lịch đạt trên 113.310 tỷ đồng. Năm 2025, Quảng Ninh dự kiến tiếp tục lập kỷ lục mới đón trên 20 triệu lượt khách, trong đó có 4,5 triệu lượt khách quốc tế, doanh thu đạt 55.000 tỷ đồng, gấp 2,3 lần so với năm 2020; đóng góp của du lịch vào GRDP của Quảng Ninh trên 10%. Đây là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng to lớn của việc phát triển kinh tế dựa trên nền tảng di sản văn hóa.
Không chỉ phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa di sản, đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân cũng không ngừng được nâng cao. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được nhân dân hưởng ứng triển khai hiệu quả. Đầu nhiệm kỳ, toàn tỉnh có 94% số gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá; 90% số thôn, bản, khu phố đạt chuẩn văn hóa. Đến nay, tỷ lệ gia đình văn hóa, tỷ lệ khu dân cư văn hóa tăng và giữ vững hàng năm từ 95-96%; 100% các khu dân cư đã xây dựng hương ước, quy ước phù hợp với tình hình mới. Qua đó, góp phần củng cố nền tảng văn hóa vững chắc, hun đúc nên bản sắc riêng có của con người Quảng Ninh với các đặc trưng “Bản lĩnh, Tự cường, Kỷ cương, Đoàn kết, Nghĩa tình, Hào sảng, Sáng tạo, Văn minh” phù hợp với xu thế thời đại.
Bứt phá trong nhiệm kỳ mới
“Phát triển văn hóa, con người, xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh, gắn với xây dựng và phát triển công nghiệp văn hóa, kinh tế di sản, kinh tế đêm, kinh tế đô thị” được xác định là khâu đột phá và cũng là một trong năm nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ 2025-2030. Bám sát định hướng, nhiệm vụ đó, tỉnh quyết liệt chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tập trung triển khai sáng tạo và hiệu quả các kết luận, nghị quyết của trung ương, của tỉnh về văn hóa, con người nhằm khơi thông nguồn lực, thực hiện các đột phá trong phát triển KT-XH.
Cụ thể, tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 17-NQ/TU ngày 30/10/2023 của Tỉnh ủy về “Xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Quảng Ninh trở thành nguồn lực nội sinh, động lực cho phát triển nhanh, bền vững”; chú trọng xây dựng nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh gắn với thu hẹp nhanh khoảng cách giàu nghèo và chênh lệch vùng miền trong tỉnh.
Cùng với đó, thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng, phát triển, quản lý văn hóa. Phát triển công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hóa đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Trong đó, tập trung phát triển một số sản phẩm văn hóa chủ lực có trọng tâm, trọng điểm gắn với bảo tồn và phát huy vai trò của các di sản, di tích văn hóa truyền thống để từng bước xây dựng Quảng Ninh trở thành trung tâm văn hóa nghệ thuật cấp vùng với các trọng tâm ở khu vực Vịnh Hạ Long, Di sản văn hóa thế giới của Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, từng bước khẳng định vị thế điểm đến hấp dẫn hàng đầu về du lịch di sản, văn hóa khu vực châu Á và thế giới. Đồng thời, triển khai tổ chức thực hiện Đề án phát triển Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch kết nối khu vực và thế giới đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đề án phát triển thí điểm kinh tế ban đêm tại một số địa bàn trọng điểm về du lịch….
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn Kiếp Bạc được công nhận là di sản văn hóa thế giới sẽ tạo động lực cho công nghiệp văn hóa của Quảng Ninh bứt phá.
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được công nhận là Di sản văn hóa thế giới sẽ tạo động lực cho công nghiệp văn hóa của Quảng Ninh bứt phá. Ảnh: PV-CTV
Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục quan tâm đầu tư, cải tạo, nâng cấp các thiết chế văn hóa - thể thao phù hợp với điều kiện thực tiễn và đơn vị hành chính cấp cơ sở; đẩy mạnh xã hội hóa thể dục, thể thao, phát triển thể thao chuyên nghiệp thành tích cao và kinh tế thể thao. Tăng cường tổ chức, đăng cai tổ chức các sự kiện văn hóa, giải trí, giải thi đấu thể thao cấp tỉnh, cấp quốc gia và quốc tế góp phần phát triển du lịch, dịch vụ, quảng bá văn hóa.
Tin tưởng, với tầm nhìn chiến lược, cách làm bài bản, sáng tạo và quyết liệt, tỉnh đang từng bước cụ thể hóa khâu đột phá về “phát triển nền văn hóa giàu bản sắc Quảng Ninh” bằng những chương trình, hành động thiết thực. Sự kết hợp giữa tài nguyên di sản, bản sắc văn hóa, lợi thế địa lý, nền tảng chính sách chính là lợi thế đặc thù mở ra hướng đi mới cho Quảng Ninh, để văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực nội sinh, động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển KT-XH nhanh, bền vững trong nhiệm kỳ mới.
Nguồn: Nguyen Anh Travel sưu tầm
