Từ việc hướng dẫn người dân làm du lịch, đào tạo nhân lực đến phát triển sản phẩm đặc trưng từ chính tài nguyên bản địa, Quảng Ninh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh thông qua hợp tác quốc tế và sự tham gia của cộng đồng dân tộc thiểu số vào chuỗi giá trị du lịch bền vững.
Triển khai Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch hành động cụ thể, trong đó lĩnh vực du lịch được xác định là một trong 3 trụ cột ưu tiên. Sở VH,TT&DL đã sớm xây dựng và thực hiện Kế hoạch số 34/KH-SDL năm 2024, tập trung vào hai nhóm nhiệm vụ chính: Phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng và vận hành nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh” trên Vịnh Hạ Long - biểu tượng của du lịch xanh Quảng Ninh.
Du lịch Minh Châu và nhiều điểm đến du lịch được hưởng lợi từ sự hỗ trợ, phát triển du lịch xanh.
Năm 2024, ngành Du lịch tổ chức 5 lớp tập huấn cho hơn 600 học viên ở các địa phương miền Đông và miền Tây của tỉnh, giúp cộng đồng nâng cao nhận thức về du lịch gắn với bảo tồn, khơi dậy ý thức gìn giữ cảnh quan và bản sắc văn hóa. Song song với đó, Sở VH,TT&DL phối hợp khảo sát, đánh giá các mô hình du lịch sinh thái tại các địa phương trên; xúc tiến các chương trình học tập kinh nghiệm tại Thanh Hóa, Quảng Bình - những địa phương được xem là điển hình trong phát triển du lịch xanh. Cách làm này cho thấy sự chủ động của Quảng Ninh trong việc học hỏi, thích ứng và xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện tự nhiên, văn hóa của tỉnh.
Bước sang năm 2025, du lịch xanh của Quảng Ninh tiếp tục được mở rộng qua dự án “Nâng cao năng lực cộng đồng dân tộc thiểu số tham gia phát triển du lịch” tại các xã Bình Liêu, Hoành Mô và Lục Hồn, do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ không hoàn lại. Dự án hướng đến việc giúp đồng bào Dao, Tày, Sán Chỉ, Dao Thanh Phán… từng bước làm chủ mô hình du lịch cộng đồng, phát huy giá trị văn hóa, ẩm thực, phong tục, đồng thời tạo sinh kế ổn định, giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên.
Giữa tháng 9, đoàn chuyên gia Nhật Bản đến Quảng Ninh khảo sát các điểm dự án. Họ đánh giá cao tiềm năng cảnh quan, văn hóa, ẩm thực vùng cao Bình Liêu và Lục Hồn, xem nghề thêu thổ cẩm, thu hoạch hoa hồi hay làm bánh truyền thống là “tài nguyên mềm” quý giá. Dự án hỗ trợ tập huấn, hoàn thiện sản phẩm và kết nối các điểm văn hóa thành tour trải nghiệm du lịch cộng đồng bền vững.
Theo chuyên gia phía Nhật Bản nhận định: Bình Liêu, Hoành Mô và Lục Hồn hội đủ điều kiện để thí điểm mô hình du lịch cộng đồng mẫu, từ đó kết nối thành chuỗi sản phẩm trải nghiệm vùng biên. Phía chuyên gia cam kết tiếp tục hỗ trợ về đào tạo nguồn nhân lực, hoàn thiện sản phẩm và truyền thông quảng bá, nhân tố quan trọng để mở rộng thị trường cho sản phẩm địa phương.
Ngoài ra, hiện công tác truyền thông về du lịch xanh được đẩy mạnh với nhiều hình thức tuyên truyền trên báo chí và mạng xã hội, lan tỏa thông điệp phát triển hài hòa với thiên nhiên. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp du lịch cũng dần chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo, giảm rác thải nhựa và đầu tư cơ sở lưu trú thân thiện môi trường.
Thực tế cho thấy, các dự án du lịch cộng đồng ở đặc khu Vân Đồn, kiểm soát ô nhiễm trên Vịnh Hạ Long và khuyến khích công nghệ sạch cho tàu du lịch đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Những hợp tác quốc tế và mô hình cộng đồng đang góp phần thay đổi nhận thức, giúp người dân chủ động gìn giữ và sáng tạo giá trị mới, đưa Quảng Ninh tiến gần hơn mục tiêu phát triển du lịch xanh, hài hòa với thiên nhiên và văn hóa.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai tăng trưởng xanh vẫn gặp không ít trở ngại. Sau cơn bão Yagi vào tháng 9/2024, hoạt động cấp nhãn “Cánh buồm xanh” tạm gián đoạn khi doanh nghiệp tập trung khắc phục thiệt hại. Địa bàn miền núi - biên giới, giao thông khó khăn và nhân lực du lịch còn hạn chế cũng ảnh hưởng tiến độ khảo sát. Dù vậy, với tinh thần chủ động và hợp tác chặt chẽ, chương trình vẫn được duy trì hiệu quả, tạo nền tảng cho giai đoạn tiếp theo.
Nguồn: Nguyen Anh Travel sưu tầm
